Achtergrond

Aanleiding
20 jaar geleden bedacht Janine Schott de voorstelling ‘GRIEZELGEHEIM’ om seksueel misbruik met kinderen bespreekbaar te kunnen maken. Over de aanleiding voor het bedenken van het verhaal zegt Janine: “Mijn eigen kinderen waren nog klein en ik wist dat ik ze niet 100% van de dag kon beschermen.

Net zoals ik ze leerde hoe ze moesten oversteken, en dat ze niet met vreemde mensen mee mochten gaan, heb ik ze ook geleerd hoe zij de baas zijn over hun lichaam, hun kusjes en knuffels. En dat niemand, ook geen bekende mensen, of mensen die wij lief vinden, die mag stelen. Op de vraag wat Janine hierin dreef zegt ze: “Ik vind het belangrijk dat we op jonge leeftijd ‘een lampje bij kinderen planten’. Dat lampje zal aangaan als ze met seksueel grensoverschrijdend gedrag geconfronteerd worden”. 

Janine heeft zelf als kind ook misbruik ervaren en reflecteert op deze gebeurtenis als ze zegt “Kinderen moeten ook weten hóe en met wíe ze over hun ervaring kunnen praten. Ook al weet je dat er iets mis is, dan doe je dat namelijk niet zomaar. Als kind ben je bang voor de gevolgen als je het vertelt… voor de ‘storm’ die zal ontstaan. Kinderen vertellen het niet zomaar aan de keukentafel, als een ouder vraagt ‘hoe de dag was’.

Vandaar dat je als volwassenen met kinderen moet praten en benoemen wat het verschil tussen leuke geheimen en niet leuke geheimen En dat ook mensen die jij heel lief vindt, niet zomaar aan je mogen zitten. Met mijn eigen kinderen kon ik makkelijk dat gesprek aan. Om meer kinderen te bereiken en het verhaal begrijpelijker te maken, wilde ik een theatervoorstelling maken als referentiekader waar kinderen zich in kunnen herkennen en een tool voor ouders en volwassenen om met kinderen in gesprek te gaan.
Zo is Griezelgeheim ontstaan.

De voorstelling
Samen met acteur en theatermaker Serge Bosman heeft Janine Schott “Griezelgeheim” doorontwikkeld tot de huidige taboedoorbrekende voorstelling. Janine zegt hierover: Serge en ik hebben samen maanden gesleuteld en gerepeteerd om de voorstelling GRIEZELGEHEIM een juiste mix te laten zijn van informatie, spanning en humor”. Het ontwikkelproces heeft uiteindelijk geleid tot verschillende voorstellingen voor onder-, midden- en bovenbouw. De versies zijn uitvoerig getoetst bij professionals in zorg en onderwijs. Met veel enthousiaste reacties tot gevolg. “Na 20 jaar ging mijn verhaal ‘GRIEZELGEHEIM’ van de plank in mijn kast, eindelijk de planken op”, aldus Janine”.

Expertteam
Het effect van de voorstelling is groter, wanneer deze onderdeel uitmaakt van een integrale aanpak, dus waren we op zoek naar expertise vanuit de zorg voor training voor leerkrachten en lesaanbod waarmee kinderen, de informatie uit de voorstelling konden verwerken” Via Iva Bicanic, directeur Centrum Seksueel Geweld (CSG), kwamen we toen in contact met Bregje Hermans.
Bregje Hermans: “Als Psycholoog kinderen begeleid ik kinderen en ouders. Ik werk dus nauw samen met de doelgroep en weet wat er leeft. En daarbij ervaar ik als trainer en trainingsacteur waar leerkrachten tegenaan lopen. En ze ervaren toch echt een drempel om het gesprek aan te gaan, als het om dit soort moeilijke onderwerpen gaat.”, zegt Bregje. “Daar liggen kansen omdat de leerkracht bijna dagelijks contact heeft met kinderen en daarmee een grote rol speelt bij het signaleren en bespreken van zorg. Dat heeft geleid tot de trainingen die we nu geven en tot het inzetten van coaches in de klas.” Binnen Veilig Haven begeleiden de coaches de eerste les in de klas en ze helpen de leerkrachten om misbruik bespreekbaar te maken. Ze zijn geselecteerd om hun ervaring met kind gesprekken en zijn werkzaam bij organisaties zoals de Kindertelefoon, Cliniclowns en GGZ-instellingen. Systeemaanpak

Systeemaanpak
“Verder werd dus duidelijk dat er kennis nodig was over seksuele ontwikkeling, grensoverschrijdend gedrag en de Meldcode. Daarbij wilde we met de educatie aansluiten op lessen rondom seksualiteit. En zo kwam Rob van der Gaag-Verheij in beeld, via Kenniscentrum Rutgers”, zegt Janine. “Als leraar, gezondheidsbevorderaar en deskundige ‘seksuele ontwikkeling’ geef ik training, colleges en begeleiding aan het onderwijs. En ik word ook regelmatig betrokken tijdens calamiteiten, waarbij seksueel gedrag vaak een rol speelt”, zegt Rob. “Tijdens mijn betrokkenheid bij het ontwikkelen van de verwerkingslessen en de trainingen, merkte ik dat deze benadering van het onderwerp me erg aansprak. En toen Janine en ik verder doorpraatten, merkten we dat we op één lijn zitten. Zo kwamen we tot een systeemaanpak, op basis van wetenschappelijk onderzoek en gedragsmodellen”, licht Rob toe. “Binnen de systeemaanpak vinden we de overdracht van kennis en breed draagvlak cruciaal”, geeft Rob verder aan. “En…”, gaat Janine verder. “We willen onszelf overbodig maken, zodat scholen na onze ondersteuning zelf verder kunnen. En we blijven inspelen op nieuwe vragen en ontwikkelingen in het veld. Veilig Haven zal ook weer door ontwikkelen. We zien overal kansen en mogelijkheden om steeds weer tot een sterkere aanpak te komen”, zegt Janine.